اهتمام بر شناخت امام لزوم تبعیت وی را در پی خواهد داشت و پیروی از امام نیز ما را در مسیر تربیت الهی قرار خواهد داد. انسان با شناخت صفات و ویژگی های پیشوایان خود را به صفات ممتاز آنان نزدیک می سازد و راه کمال را در پیش می گیرد.
بایسته های اخلاقی منتظران و یاران حضرت مهدی (علیه السلام)
نویسنده:سیدحسین اسحاقی
فرهنگ انتظار بایسته هایی دارد که بر دو نوع است .
اول بایسته های نظری که شامل شناخت نظری و همه جانبه مهدویت و انتظار و نیز مطالعه در احوال و تاریخ زندگی حضرت مهدی (عج ) آن پیشوای بزرگ است .
دوم بایسته های عملی که ایجاد رابطه عاطفی و معنوی با وجود مقدس امام زمان (عج ) پیروی از فرمانهای او و آراستگی به فضیلتهایی است که شایسته یاران مهدی (عج ) است .
اولین ومهمترین ویژگی فرهنگ مهدویت شناخت کامل و راستین وجود گرانقدار امام زمان (عج ) این ذخیره بزرگ خداوندی است . اهتمام بر شناخت امام لزوم تبعیت وی را در پی خواهد داشت و پیروی از امام نیز ما را در مسیر تربیت الهی قرار خواهد داد. انسان با شناخت صفات و ویژگی های پیشوایان خود را به صفات ممتاز آنان نزدیک می سازد و راه کمال را در پیش می گیرد. اندیشه در نامها و نشانهای او تامل در نامه ها و فرمانهای او تفکر در حکمت و اسرار غیبت تدبر در هدایت معنوی و ولایت تشریعی و تکوینی در گستره شناخت امام قابل توجه است .
در روایتهای فراوانی از امامان معصوم (ع ) نیز به شناخت امام زمان (عج ) تاکید شده است . رسول خدا(ص ) می فرماید : « من مات و لم یعرف امام زمانه مات میته الجاهلیه )(1 ) (هر که بمیرد و امام زمان خود را نشناسد در مرگ جاهلیت مرده است ).
انتظار سازنده
انتظار رفع تکلیف نیست بلکه فهم تکلیف است . از بایسته های فرهنگ انتظار درک درست و کامل مفهوم انتظار است . در قاموس بعضی از منتظران انتظار به مفهوم منتظر بودن و دست روی دست گذاردن و همه چیز را به حال خود رها کردن است تا سرانجام امام با ظهور خویش جهان را از فساد و تباهی برهاند. در واقع این همان انتظار مخرب و ویرانگر و به نوعی رفع تکلیف است . انسان با چنین برداشتی از مفهوم انتظار هرگز نمی تواند در جهت اصلاح جامعه گام بردارد.
در انتظار سازنده که منتظران واقعی دریافت صحیحی از واژه انتظار دارند فهم تکلیف نهفته است . منتظر با فهم تکلیف به عدالت می اندیشد از هرگونه ظلم و بی عدالتی گریزان است و با هدف فراهم آوردن زمینه های دادگری و اصلاح فردی و اجتماعی می کوشد. بر اساس این عقیده شخص منتظر با آنکه مشتاق دیدار امام دادگر است خود نیز به مسئولیتهایش آگاه است و در راه دست یابی به آرمانهای متعالی اش گام بر می دارد از این رو یاران مهدی موعود را باید در میان جان برکفان انقلاب و دین و حرمت گزاران به خانواده شهیدان وصالحان و نیکان یافت نه در میان ساکنان دیار بی خبری و نه در جمع رفاه زدگان عافیت طلب .
انتظار در این مفهوم فلسفه مقاومت است نه عامل تسلیم انتظار آگاهانه جز اصلاح و راستی ثمری ندارد وبدیهی است که دستاورد مهم چنین انتظاری امید به آینده ای روشن است .
ایمان و اعتقاد و یاوران مهدی (عج )
ایمان از مهمترین سرمایه های انسان خداجوست . پایداری رشادت و فداکاری مومن ریشه در ایمان حقیقی وی دارد. یاران راستین مهدی از مومنانی هستند که ایمانشان آنها را به مرحله ای رسانده که هرگونه شک و شبهه ای را از دلشان زدوده است . (2 ) همان کسانی که به نقل از روایتهای بزرگان دین ترنم روح بخش تلاوت قرآن و مناجات شبانه آنان همچون صدای زنبوران عسل درهم می پیچید و از شب تا صبح به راز و نیاز با خدای خویش مشغولند . (3 ) (آنان کسانی هستند که ) خدا را با بصیرت درون شناخته اند و ایمان به خدا در اعماق جانشان نفوذ کرده است . در راه تقویت ایمان و اجرای دستورهای الهی از هیچ چیز هراس ندارند و از نکوهش هیچ سرزنش کننده ای بیم به دل راه نمی دهند. اینان مصداق این آیه قرآنی هستند که : « ...به زودی خداوند قومی را که آنها را دوست می دارد و آنها (نیز) او را دوست دارند و نسبت به مومنان فروتن و بر کافران سرافراز و مقتدرند به نصرت اسلام بر می انگیزد . » (مائده 54 )
مومنان واقعی کسانی هستند که تنها به خدا عشق می ورزند و جز به خشنودی او نمی اندیشند « یحبهم و یحبونه » در برابر برادران دینی شان فروتن هستند « اذله علی المومنین » با کافران ستمگر و کج اندیش سرسخت خشن و در برابرشان سرافرازند « اعزه علی الکافرین » برای بسط عدل و اجرای فرمانهای الهی همواره در حال جهاد فی سبیل الله هستند « یجاهدون فی سبیل الله » و در جهت نابودی کافران وبرچیدن بساط ستمگران کوشا و از هیچ ملامتی پروا ندارند « و لا یخافون لومه لائم » .
همه این ویژگیها در انسان مومن از اعتقاد حقیقی او به خدا و ایمان به مقصد اصلی نشئت گرفته است . آنان به چنان شهامتی رسیده اند که از شکستن سنتهای غلط ومخالف و ایستادگی در مقابل باورهای نادرست محیط و هجوم افکار عوامانه و محافظه کاران منحرف هیچگونه تردیدی به خود راه نمی دهند. آری بدست آوردن چنین موفقیتی افزون بر کوشش خود فرد. به سبب فضل خداوند است که به هر کس بخواهد و شایسته ببیند عطا می کند که « ذلک فضل الله یوتیه من یشا » .
عبادت یاران مهدی (عج )
آنان پارسایان شب اند که تا بامدادان به ذکر و راز و نیاز و بر قیام و قعودند. آتش عشق به معشوق و معرفت به ذات باری تعالی خواب را از دیدگان آنان ربوده است .
جز خم ابروی هیچ محرابی ندارم
جز غم هجران رویش من تب و تابی ندارم
گفتم اندر خواب بینم چهره چون آفتابش
حسرت این خواب در دل ماند چون خوابی ندارم
سر نهم بر خاک کویش جان دهم در یاد رویش
سر چه باشد جان چه باشد چیز نایابی ندارم (4 )
مردانی که شب هنگام زمزمه تلاوت قرآن و ذکر مناجات شان همچون صدای زنبوران عسل در هم بپیچد و هیبت الهی آنان را به قیام وادارد و بامدادان سوار بر مرکبها شوند آنان راهبان شب اند و شیران روز . (5 )
این همه حاصل ایمان نهفته در قلب آنان است و هر چه درجه ایمان آنها بالا رود اینگونه اعمال نیز در زندگی شان فزونی خواهد یافت و هیچ مانعی بر سر راه آنان نخواهد ماند. جهاد و کوشش نه تنها آنها را از عبادت و راز و نیاز به درگاه الهی باز نمی دارد بلکه سبب می شود تا حلاوت ایمان را بیشتر بچشند و همه کارها و رفتارهای خود را جلوه الهی دهند که چه رنگی بهتر از رنگ الهی !
« صبغه الله و من احسن من الله صبغه و نحن له عابدون » (بقره 138 ) (رنگ الهی و چه رنگی نیکوتر از رنگ الهی و ما او را پرستش می کنیم ).
یاران مهدی (عج ) آمران به معروف و ناهیان از منکر
رسالت حضرت مهدی (عج ) و یاران باوفایش احیای دین خدا و اتمام رسالت انبیا و اولیا و اصلاح زمین از بدعتها و ظلمهایی است که ظالمان وفاسدان بر زمینیان تحمیل کرده اند منتظران حقیقی مهدی می خواهند نقاب تزویر را از چهره مزدوران برکشند و رسالتشان را در برپایی قسط و عدل می دانند : « یملا الارض قسطا و عدلا کما ملئت ظلما و جورا » (6 )
سیره رسول گرامی اسلام و امامان معصوم (ع ) مبتنی بر امر به معروف و نهی از منکر بود و از بدو دوران کودکی تا واپسین لحظه های حیات همواره بر آن اساس رفتار کرده اند. یعقوب سراح خدمت امام صادق (ع ) می رسد در حالیکه حضرت در کنار گهواره فرزندش حضرت موسی بن جعفر ایستاده بود و با او سخن می گفت . یعقوب می گوید من نشستم تا امام از سخن گفتن با فرزندش فارغ شد پس برخاستم . امام صادق (ع ) به من فرمود : نزدیک سرورت بیا و او را سلام گوی . من نزدیک گهواره رفتم و به کودک سلام کردم . امام موسی بن جعفر(ع ) از درون گهواره با زبانی فصیح و گویا سلام را پاسخ گفت و فرمود : « اذهب و تغیر اسم ابنتک التی سمیتها امس یبغضه الله » (برو آن نام را که دیروز بر دخترت نهاده ای تغییر ده زیرا آن اسم را خدا دشمن دارد).
آنگاه امام صادق (ع ) فرمود : به دستور فرزندم عمل کن تا هدایت یابی . من نیز به دستور آن حضرت عمل کردم و نام دختر یک روزه ام را تغییر دادم . (7 )
بنابر این یکی از صفتهای برجسته یاران حجت امر به معروف و نهی از منکر است امام صادق (ع ) در تفسیر آیه « الذین ان مکناهم فی الارض اقاموا الصلاه و اتوالزکاه و امروا بالمعروف و نهوا عن المنکر و لله عاقبه الامور » می فرماید : (برای آل محمد(ص ) مهدی و اصحاب او خداوند متعال مشارق و مغارب زمین را به تصرف آنها در آورد و دین را آشکار سازد و خداوند متعال به وسیله او و یارانش بدعتها و باطل را از بین می برد همچنانکه سفیهان حق را بمیرانند تا جایی که اثری از ظلم دیه نشود و امر به معروف و نهی از منکر خواهند کرد و عاقبت کارها بدست خداست . )(8 ) |